Żywot bardzo cudowny świętej Małgorzaty córki króla Beli Czwartego

Święta Małgorzata Węgierska, żyjąca w XIII wieku królewna i mniszka dominikańska z klasztoru na Wyspie Zajęczej (dziś Wyspa Małgorzaty) na Dunaju, w dzisiejszym Budapeszcie, jest osobą niewątpliwie zasługującą w Polsce na bliższe poznanie jako młodsza siostra świętej Kingi i błogosławionej Jolenty pobożnych małżonek piastowskich władców dzielnicowych. Małgorzata żyła zaledwie dwadzieścia osiem lat, z czego dwadzieścia pięć spędziła w klasztorze dominikanek, a jej postać nadal fascynuje jako osoby silnego charakteru, która choć królewska córka nie wzdragała się przed ciężką pracą fizyczną. Prowadziła ona bardzo intensywne życie duchowe, nacechowane nie tylko ascetyczną pobożnością swojej epoki, ale i wrażliwością na potrzeby bliźnich: tak współsióstr, z którymi dzieliła zakonną profesję, jak i potrzebujących, pukających do bram jej klasztoru. Śmierć Małgorzaty w 1270 roku zapoczątkowała żywiołowy kult jej osoby na Węgrzech i w innych krajach, zakończony po wiekach wyniesieniem królewny na ołtarze. Krótkie i intensywne życie królewny węgierskiej znamy z niezwykłego dokumentu źródłowego, jakim jest hagiograficzny Żywot świętej Małgorzaty, którego średniowieczną wersję węgierską, przepisaną w 1510 roku przez mniszkę Leę Rskai, poznajemy obecnie w polskim przekładzie. Znajdujemy w nim opis życia klasztornego, relacje współsióstr i osób postronnych, które doświadczały darów jej serca i umysłu, a w szerszym zakresie kontemplujemy także religijną, polityczną i społeczną panoramę trzynastowiecznych Węgier. Autor opracowania, Piotr Stefaniak, krakowski pisarz i historyk, związany jest z warszawską redakcją "Listu do Pani", Sodalicją św. Jadwigi Królowej na Wawelu, zakonem dominikańskim oraz środowiskiem polsko-węgierskim Krakowa i Budapesztu. Obszarem jego badań naukowych pozostaje problematyka średniowiecznych klasztorów żeńskich oraz dzieje wybitnych postaci wieków średnich. Jest autorem licznych książek i artykułów naukowych, publikowanych w Polsce, na Węgrzech i w Słowacji, m.in. Dzieje mniszek dominikańskich w krajach słowiańskich (2007), Mistyczki. Święte i błogosławione mniszki dominikańskie (2008), Konstancja. Księżna halicka (2011), Błogosławiona Salomea (2011), Św. Róża z Limy (2013), czy Św. Ojciec Dominik de Guzman Apostoł Prawdy (2021).