Wymazana

Stupor. Oszołomienie podbite niedowierzaniem. Przecież to niemożliwe. No bo wyobraź sobie taką sytuację: idziesz do szpitala (bo zaczęłaś rodzić, bo masz atak wyrostka robaczkowego, złamałeś nogę, cokolwiek). Pani w okienku prosi o dowód, podpisy i inne papierologie (wody płodowe ciekną po nogach, ból nie do zniesienia, prawie mdlejesz, ale wypełniasz, nieważne). I nagle okazuje się, że nie ma Cię w stystemie. Nie istniejesz. Twój dowód osobisty to kawałek bezużytecznego plastiku. Myślisz sobie "E, no i co? Wielkie halo. Pewnie jakaś pomyłka". Dopóki nie okaże się, że wraz z dowodem osobistym tracisz ubezpieczenie, możliwość zatrudnienia, przywileje społeczne, a nawet - mieszkanie. Dalej - okazuje się, że masz do spłacenia ogromny dług za pobyt w szpitalu (wszak nie masz ubezpieczenia zdrowotnego). I najgorzej - nie chcą Ci oddać Twojego nowonarodzonego dziecka. Bo nie jesteś obywatelem tego kraju i nie możesz zapewnić godnych warunków... Komedia? Kpina? Do czasu, kiedy okazuje się, że zostałaś/ zostałeś sam. Sam przeciwko systemowi. I nikt i nic nie jest w stanie Ci pomóc.

Ta powieść mną wstrząsnęła. Historia Zali, która walczy o prawo do dziecka i do życia, które w wyniku błędu systemu i szeregu nieprawidłowości zostało jej odebranie. Zamieszanie z obywatelstwem spowodowane rozpadem Jugosławii sprawiło, że status społeczny wielu tysięcy osób został wymazany. Przestali istnieć w ewidencji, w komputerach.

"Wie pani, my nie jesteśmy niczemu winni, my jesteśmy tylko ludźmi, musimy słuchać tego, co nam mówi komputer".

Dobrze kojarzycie. Historia "wymazanej" Zali zadziwiająco przypomina "Proces" Kafki, który czytałam lata świetlne temu i z którego pamiętam tę aurę groteski i bezsensownych, niewytłumaczalnych, oderwanych od rzeczywistości postaci, dialogów i sytuacji. "Wymazana" przeraziła mnie bardziej. Jest zadziwiająco wiarygodna. Uwypukla nie tylko błędy systemu, ale całą machinę układów, układzików, zależności, podsycaną ludzką obojętnością i biernością.

Kawał doskonałej, poruszającej powieści.