W tyglu zmian Edukacja akademicka w Polsce i na świecie

Przedłożony tom, który otwiera serię publikacji naukowych, ma znamienny tytuł: W tyglu zmian. Metafora tygla wskazuje na możliwość różnorodnych interpretacji. Tygiel jest naczyniem z wytrzymałych materiałów, musi bowiem przetrwać procesy charakteryzujące się gwałtownym przebiegiem. Mieszają się w nim różne idee, pomysły, koncepcje, zjawiska, czasem nawet wobec siebie sprzeczne i wykluczające się, a efekt tego jest nieprzewidywalny. Z jednej strony wrzucone do tygla składniki mogą się rozpuścić, tworząc syntezę jedności i różnorodności, z drugiej zaś – zmieszanie różnych elementów może powodować dysharmonię czy chaos. Metafora ta nie jest przypadkowa. Zjawiska, z którymi mamy aktualnie do czynienia w nauce i kształceniu akademickim w Polsce, mają gwałtowny przebieg i mało przewidywalne skutki, a towarzyszy im opór, a przynajmniej kontestacja wielu środowisk. Pojawia się pytanie, do czego doprowadzą zmiany, których doświadczamy? Czy polskie uczelnie są na tyle silne, że udźwigną nałożone wymagania? Czy będą potrafiły funkcjonować w warunkach wysokiej konkurencyjności? Czy znacząco wzrośnie liczba prestiżowych publikacji naukowych? Czy w szerszym zakresie polskie prace wejdą do międzynarodowego obiegu naukowego? Czy większa będzie wartość zewnętrznych środków pozyskiwanych na finansowanie nauki? I wreszcie, czy wyższa będzie jakość kształcenia akademickiego? Czy jego efekty będą odpowiadać oczekiwaniom rozmaitych grup interesów? Czy polskie uczelnie staną się równoprawnymi uczestnikami globalnej przestrzeni uprawiania nauki i kształcenia akademickiego? Książka nie dostarcza gotowych odpowiedzi na te pytania – dziś nikt ich jeszcze nie zna. Mamy jednak nadzieję, że zebrane teksty poszerzają wiedzę, dostarczają inspiracji, prowokują do stawiania pytań o aktualność własnej praktyki edukacyjnej i do poszukiwania nowych dla niej rozwiązań. Jeśli pobudzą do refleksji, sprowokują dyskusję, zainicjują kolejne działania badawcze i rozwiązania praktyczne, cel postawiony przez Autorki, Autorów oraz Redaktorki tomu zostanie osiągnięty. Anna Murawska, Paula Wiażewicz-Wójtowicz