Opis
System Prawa Karnego Procesowego to wielotomowe (w założeniu XVIII tomów) wydawnictwo opracowane pod redakcją merytoryczną Piotra Hofmańskiego. Jest to jedyne na rynku tak aktualne, obszerne i kompleksowe omówienie całego systemu instytucji polskiego prawa karnego procesowego. System stanowi fundamentalne teoretyczne opracowanie problemów tej dziedziny prawa z uwzględnieniem wszystkich perspektyw patrzenia na poszczególne instytucje procedury karnej. Opracowanie o charakterze systemowym jest czymś więcej niż komentarz, podręcznik czy encyklopedia. Może bowiem służyć jako źródło szczegółowej wiedzy o danej gałęzi prawa, może być wykorzystane jako pomoc w rozwiązaniu konkretnego problemu interpretacyjnego, który pojawia się w praktyce stosowania prawa.
Sukcesem niemającym dotąd precedensu jest skupienie wokół idei powstania Systemu Prawa Karnego Procesowego wszystkich bez wyjątku ośrodków uniwersyteckich zajmujących się postępowaniem karnym, a ponadto wielu światłych praktyków: sędziów Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, adwokatów, członków Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego. Każdy ośrodek koordynuje prace nad jednym przynajmniej tomem Systemu, a jego redakcję obejmuje ktoś z tego ośrodka. To dzięki temu będzie on - niezależnie od innych wskazywanych już walorów - obrazować stan wiedzy i nauki polskiego prawa karnego procesowego.
Tom X Systemu Prawa Karnego Procesowego jest poświęcony postępowaniu przygotowawczemu, które jest ważnym stadium polskiego procesu karnego, spełniającym funkcje: przygotowawczą, profilaktyczną i akcesoryjną. Postępowanie jurysdykcyjne w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego musi być poprzedzone jedną z form postępowania przygotowawczego: śledztwem lub dochodzeniem. Wprawdzie rozprawa główna ma przewagę nad postępowaniem przygotowawczym, gdyż na niej zapada rozstrzygnięcie o odpowiedzialności oskarżonego za zarzucany mu czyn, lecz postępowanie przygotowawcze w znacznym stopniu wpływa na dalszy bieg procesu, w tym także na jego wynik. Świadczy o tym m.in. jeden z celów stawianych postępowaniu przygotowawczemu, jakim jest zebranie, utrwalenie i zabezpieczenie dowodów dla sądu.
Najdalej idące uzależnienie postępowania jurysdykcyjnego od postępowania przygotowawczego wprowadziła nowelizacja z 29 marca 2007 r., która przyjęła, że celem postępowania przygotowawczego jest zebranie, zabezpieczenie i utrwalenie dowodów dla sądu tak, aby rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło na pierwszej rozprawie głównej (art. 297 § 1 pkt 5 k.p.k.). Z kolei odwrotny skutek miała zmiana tego celu nowelizacją z 27 września 2013 r., którym było zebranie, zabezpieczenie i utrwalenie dowodów w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zasadności wniesienia aktu oskarżenia albo innego zakończenia postępowania, jak również do przedstawienia wniosku o dopuszczenie tych dowodów i przeprowadzenie ich przed sądem (art. 297 § 1 pkt 5 k.p.k.). Zmiana ta była związana z istotnym przemodelowaniem rozprawy głównej i nadaniem jej w większym stopniu charakteru kontradyktoryjnego. Jednakże ustawą z 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw powrócono w tym zakresie do pierwotnej wersji tego celu. Jest nim zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądu.
W publikacji został podsumowany cały dorobek zarówno polskiej doktryny procesu karnego, jak i orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów apelacyjnych. Całość rozważań jest ujęta w dziewięciu rozdziałach, a kryteriami ich wyodrębnienia są etap postępowania przygotowawczego albo określone instytucje karnoprocesowe. Objemuje zagadnienia od genezy i celów postępowania prezygotowawczego aż po wniesienie aktu oskarżenia.
