Święte Triduum Paschalne

Święte Triduum Paschalne obejmuje kolejne etapy misterium paschalnego Chrystusa: ucztę pożegnalną z Apostołami z antycypowaną w sposób bezkrwawy ofiarą w Wieczerniku, Jego śmierć na krzyżu, spoczynek w grobie i chwalebne Zmartwychwstanie. Pod koniec IV w. święte triduum stanowiły obrzędy trzech dni Wielkiego Piątku, Wielkiej Soboty i Niedzieli Zmartwychwstania, bez Wielkiego Czwartku. Czwartek kończył przygotowania do obchodu Paschy. Dopiero później (w VII w.) wprowadzono Mszę Wieczerzy Pańskiej i Wielki Czwartek połączono z obchodami Paschy.
W wydanym po Soborze Trydenckim Mszale Piusa V (1570 r.), który ujednolicił liturgię w całym Kościele obrządku łacińskiego nie było wyodrębnionego triduum, lecz po Niedzieli Palmowej od czwartku poszczególne dni określano terminem feria: Wielki Czwartek Feria quinta in coena Domini; Wielki Piątek Feria sexta in Parasceve; Wielka Sobota Sabbato Sancto. Liturgia Wielkiej Soboty obejmowała obrzędy Wigilii Paschalnej, w tym celebrację Mszy św.
Do reformy Piusa XII ( 1958) święte triduum oznaczało trzy ostatnie dni Wielkiego Tygodnia (czwartek, piątek, sobota). Niedziela była poza triduum i koncentrowała się na świętowaniu Zmartwychwstania Pańskiego. Wszystkie obrzędy sprawowane były w godzinach przedpołudniowych. Dopiero reforma Wigilii Paschalnej (1951 r.) i Wielkiego Tygodnia (1955 r.) w czasie pontyfikatu Piusa XII wprowadziła istotne zmiany. Powrócono do wieczornych godzin celebracji liturgii Triduum Sacrum, a Wigilia Paschalna otrzymała ponownie charakter nocnego czuwania i była już celebracją Zmartwychwstania Pańskiego. Nadal jednak Triduum Sacrum było przygotowaniem do świętowania Niedzieli Wielkanocy.
Mszał Pawła VI (1970 r.) przygotowany według wskazań odnowy liturgii w duchu soborowej Konstytucji o liturgii (1963 r.) zawiera odnowione obrzędy całego Wielkiego Tygodnia, który rozpoczyna Niedziela Palmowa. Święte Triduum Paschalne obejmuje Mszę Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, Liturgię na cześć Męki Pańskiej w Wieki Piątek, Wigilię Paschalną i Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Odtąd Mszał Pawła VI razem z Lekcjonarzem mszalnym stanowią obowiązujące normy celebracji liturgii Świętego Triduum Paschalnego.
Sobór Watykański II w Konstytucji o liturgii wiele razy podkreślał centralne znaczenie misterium paschalnego Chrystusa w życiu Kościoła i chrześcijanina. Z niego czerpią swą moc wszystkie sakramenty i sakramentalia (por. KL 5; 6; 61; 67). Paweł VI ogłaszając nowe zasady świętowania roku kościelnego i kalendarz liturgiczny (Mysterii paschalis 14 II 1969 r.) napisał: Sobór Watykański II jasno nas poucza, że obchód misterium paschalnego i jego rozwinięcie w ciągu dni, tygodni i całego roku stanowi istotę kultu chrześcijańskiego. Przy odnowie roku liturgicznego, której normy podał sam Sobór, należało zatem jaśniej uwidocznić to misterium w uporządkowaniu okresów roku liturgicznego, dni ku czci świętych i przy reformie Kalendarza rzymskiego. Według zawartych w nim norm dotyczących roku liturgicznego i kalendarza centralnym obchodem liturgicznym jest Święte Triduum Paschalne a Pięćdziesiąt dni od Niedzieli Zmartwychwstania do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego obchodzi się z wielką radością jako jeden dzień świąteczny, co więcej, jako wielką niedzielę (Normy ogólne roku liturgicznego nr 22).