Opis
Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży to pierwszy tak obszerny polski podręcznik tej dyscypliny. Do jego stworzenia zaproszono Autorki i Autorów reprezentujących wiodące uczelnie w Polsce, uznanych praktyków klinicznych oraz psychoterapeutów. Podjęli oni trud przekazania najbardziej współczesnej wiedzy teoretycznej i empirycznej w sposób zrozumiały i odnoszący się do działań praktycznych.
Treści podręcznika uporządkowano w sześciu częściach:
Teoretyczne podstawy psychologii klinicznej dzieci i młodzieży – omówiono tu rys historyczny oraz podstawy psychologii klinicznej dzieci i młodzieży, zdefiniowano tę dziedzinę nauki i określono jej przedmiot, przedstawiono ogólne teorie i modele stosowane do analizy zjawisk zdrowia i zaburzeń okresu dzieciństwa i adolescencji oraz wiedzę z psychologii rozwojowej niezbędną do rozumienia nieprawidłowości w rozwoju dzieci i młodzieży.
Psychologiczna diagnoza kliniczna dzieci i młodzieży – szczególną uwagę poświęcono tu specyfice diagnozy klinicznej dzieci i młodzieży; omówiono modele diagnozy, postępowanie diagnostyczne dziecięcego psychologa klinicznego oraz stosowane w diagnozie klinicznej dziecka metody, z uwzględnieniem specyfiki diagnozy neuropsychologicznej. W bloku tym znalazł się też rozdział poświęcony etycznym zasadom postępowania psychologia klinicznego dzieci i młodzieży jako badacza i praktyka.
Psychologia zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży – w tej części omówiono psychologii zaburzeń okresu dzieciństwa i adolescencji. Zaprezentowano wiedzę psychologiczną i wyniki badań nad wybranymi zaburzeniami psychicznymi występującymi u dzieci i młodzieży opisanymi w aktualnie obowiązujących systemach klasyfikacyjnych.
Kliniczne problemy dzieci i młodzieży – w kolejnych rozdziałach specjaliści scharakteryzowali wybrane trudności, które nie spełniają kryteriów zaburzenia psychicznego, ale znacząco wpływają na dyskomfort psychiczny oraz obniżają zdolności do skutecznego funkcjonowania w najważniejszych dziedzinach życia (m.in. agresja, samookaleczenia, otyłość czy przedwczesne macierzyństwo).
Specjalne obszary zainteresowania psychologii klinicznej dzieci i młodzieży – opisano tu trudności obserwowane u dzieci i młodzieży, które dotyczą m.in. zmagania się dziecka z chorobą, zaburzeń psychicznych rodzica, kryzysów rodzinnych, adopcji i opieki zastępczej oraz cyfryzacji życia.
Wybrane problemy pomocy psychologicznej – podręcznik kończą zagadnienia związane z różnymi formami praktycznej działalności psychologa klinicznego dzieci i młodzieży. Oprócz omówienia specyfiki pomocy udzielanej dzieciom i ich rodzinom poruszono też zagadnienia profilaktyki, psychoterapii wybranych zaburzeń, wczesnej interwencji i terapii neuropsychologicznej oraz społecznych i środowiskowych form pomocy (np. socjoterapia).
Podręcznik jest adresowany do wszystkich osób zainteresowanych problematyką psychologii klinicznej dzieci i młodzieży, a zwłaszcza do studentów psychologii, słuchaczy studiów podyplomowych i uczestników kursów specjalizacyjnych. Polecamy go także psychologom praktykom pracującym z dziećmi, młodzieżą i ich rodzinami oraz przedstawicielom zawodów pokrewnych: pedagogom, kuratorom sądowym, lekarzom, socjologom itp. Mogą z niego skorzystać także rodzice, którzy niepokoją się o przebieg rozwoju i wzorce funkcjonowania swoich dzieci. Mamy nadzieję, że prezentowane opracowanie wypełni lukę na rynku wydawniczym i stworzy okazję nie tylko do uzupełnienia wiedzy, ale też do refleksji, przemyśleń, dyskusji i rozwoju zawodowego.
Recenzowana praca jest pozycją szczególną – pierwszym tak obszernym i wielowątkowym podręcznikiem z zakresu psychologii klinicznej dzieci i młodzieży, prezentującym tę dyscyplinę psychologii w sposób nowoczesny i praktyczny. Zespół Autorów i Redaktorów przygotował dzieło, które może zainteresować przedstawicieli wielu dyscyplin – obok psychologów także lekarzy czy nauczycieli. Dużą grupą czytelników będą oczywiście studenci psychologii, dla których podręcznik może stać się podstawową lekturą. (…) Walorem podręcznika są jego aspekty praktyczne – w tekście znaleźć można wiele opisów przypadków klinicznych, prezentujących mechanizmy i rozwój zaburzeń oraz problemów klinicznych, ilustrujących ponadto możliwe i adekwatne do problemu sposoby interwencji. Mamy więc do czynienia z przykładami „klinicznego myślenia” oraz konceptualizacji problemów, co nie tylko uatrakcyjnia lekturę, ale pełni też dużą rolę dydaktyczną.
Z recenzji prof. dr hab. Eleonory Bielawskiej-Batorowicz
