Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim

Pogranicze Mazowsza i Rusi okresu wczesnego średniowiecza stanowi dla archeologów i historyków-mediewistów wyjątkowe pole badań. Tereny te stosunkowo późno zaczynają wchodzić w orbitę wpływów chrześcijaństwa, czemu sprzyjało ich peryferyjne położenie w stosunku do centrów kulturowych Polski i Rusi. Brak lokalnych ośrodków administracyjnych i religijnych oraz sąsiedztwo pogańskiej Litwy sprawiały, że na terenach dorzecza środkowego Bugu i górnej Narwi, dłużej aniżeli gdzie indziej, trwały przedchrześcijańskie praktyki religijne. Wraz z postępami chrześcijaństwa obszary te weszły w strefę rywalizacji podmiotów politycznych (Polska-Ruś) oraz ideologicznych (Kościoły Rzymski i Wschodni). W efekcie ukształtował się tu unikatowy konglomerat etniczny i kulturowy, w którym mieszały się wpływy obydwu religii chrześcijańskich oraz mających starsze korzenie praktyk pogańskich. Wszystko to dodaje obserwowanym tu rytuałom pogrzebowym nieznanego na innych obszarach ziem polskich, niepowtarzalnego kolorytu. Ilustracją tej opinii są prezentowane na stronach niniejszej publikacji dawne i nowe odkrycia, które tylko tutaj i w takiej postaci mogły zaistnieć