Opus citatum o cytacie w kulturze

Prezentowana książka podejmuje ważny problem – form obecności przeszłości, pamięci, tradycji, wartości oraz budowania znaczenia w praktykach kulturowych teraźniejszości – dla kultury w ogóle, a kultury współczesnej w szczególności. Ukazanie tego złożonego i trudnego zagadnienia poprzez zjawisko cytatu właśnie wydaje się doskonałym pomysłem; pozwala bowiem w sposób konkretny, jednorodny metodycznie oraz analitycznie operacyjny i efektywny przedstawić panoramiczny ogląd tyleż stałych, inwariantnych, co historycznie zmiennych cech rozpatrywanej problematyki. Z recenzji prof. dra hab. Ryszarda Nycza Cytat, którego rola w kulturze bywa porównywana do znaczenia soli w przepisie kulinarnym, wydaje się pojęciem tak elementarnym, że nieczęsto staje się przedmiotem naukowej refleksji. Chociażby z tego powodu warto poddać pod rozwagę zagadnienie przekształceń, jakim ulegało i ulega pojęcie cytatu we współczesnym literaturoznawstwie oraz – szerzej – w naukach o kulturze i naukach społecznych, takich jak prawoznawstwo. Celem niniejszej książki jest refleksja zarówno nad utrwalonymi już koncepcjami funkcjonowania pojęcia cytatu, jak i nad nieco nowszymi sposobami jego interpretowania. Szczególnie inspirujące wydają się te, które eksponują możliwość rozumienia cytatu jako fenomenu wychodzącego poza praktykę tekstową, istotnego w budowaniu określonej postawy wobec takich kategorii, jak historia literatury, pamięć kulturowa, tradycja, kanon literacki oraz zjawisko intertekstualności. Ze Wstępu Anny Jarmuszkiewicz i Justyny Tabaszewskiej