Obraz bitwy o Poznań (1945) w świetle materiałów i dokumentów niemieckich

Walki o Poznań należą (…) do ważnych rozdziałów zmagań, toczonych przez niemiecki Wehrmacht z jednej, zaś Armię Czerwoną z drugiej strony na obszarze ziem polskich, a szczególnie samej Wielkopolski. Utrata Poznania przez obrońców stała się więc ważnym wojskowym aspektem historii zagłady niemieckiego Wschodu – zapewne wśród obrońców było wielu takich, którzy ginęli lub uciekali z Twierdzy Poznań w przeświadczeniu o ostatecznym i nieodwracalnym utraceniu 'małej ojczyzny' nad Prosną, Wełną i Notecią. Dla sowieckich zdobywców z kolei zajęcie Poznania było jednym z istotnych triumfów armii Stalina w zachodnich częściach byłej II RP. Wreszcie, bynajmniej nie na końcu, było to istotne dla polskiego społeczeństwa Poznania i Wielkopolski, którego aktywna w walkach część okryła się chwałą, przechodząc do historii pod wciąż mało znanym poza Poznaniem i Wielkopolską pojęciem 'Cytadelowców'.