Nurt kosmopolityczny w polskiej twórczości operowej drugiej połowy XIX wieku

Wielu zachodnich autorów, referujących muzyczne dokonania krajów słowiańskich w XIX wieku, nastawiało się – jak dotąd – niemal wyłącznie na tropienie manifestacji domniemanej „narodowości w muzyce”. To jednostronne ukierunkowanie perspektywy poznawczej skutecznie wykluczyło jednak z pola naukowej refleksji pokaźną część kompozytorskiego dorobku twórców działających w naszej części Europy. Dla historyka polskiej twórczości operowej okoliczność ta jest poważnym wyzwaniem: nie tylko zmusza go do refleksji, ale także prowokuje do podjęcia ryzyka wiążącego się z propozycją całkowicie nowego podejścia do problemu. W przypadku „operowego kosmopolityzmu” pole eksploracji przedstawia się nader obiecująco – całe przedsięwzięcie porównać można do odkrywania prawdziwej terra incognita. Nasuwa się zarazem nieodparte, a przy tym szalenie intrygujące pytanie: co kryją w sobie czy też jakie w istocie są owe marginalizowane dotychczas, „nienarodowe” opery polskich twórców II połowy XIX-wieku? Ze Wstępu