Nowy konstytucjonalizm

Konstytucja jest dziś w centrum walki politycznej; każdy polityk ma na jej temat własne zdanie i nie sposób przyznać rację wszystkim. Ta książka jest przewodnikiem dla błądzącego Polaka, który chciałby wyjść z tego labiryntu. W przystępny sposób pokazuje, czym są konkurujące wizje konstytucji i jak je należy interpretować w kategoriach prawnych, ale i społeczno-politycznych. Do jej lektury zachęcam nie tylko studentów, ale i wszystkich zainteresowanych współczesnym prawem i polityką. Jan Zielonka, profesor nauk politycznych i stosunków międzynarodowych na uniwersytetach w Oksfordzie i Wenecji Redaktorom niniejszej książki udało się nie tylko zebrać imponujące grono konstytucjonalistów z różnych krajów, często młodszego pokolenia, ale także zaproponować ambitny projekt „nowego konstytucjonalizmu” jako wspólny mianownik refleksji nad politycznością konstytucji. Na pewno jest to głos zasługujący na baczną uwagę, nawet jeśli niektórzy (m.in. autor tych słów) nie zgodzą się z pewnymi tezami wyrażonymi w książce. Można mieć wątpliwości na przykład co do zasadności krytyki teorii i praktyki liberalnego konstytucjonalizmu. Można zastanawiać się, czy rzeczywiście polska teoria prawa unikała dotychczas polityki – czy też raczej autorytarno-populistyczna polityka brutalnie wkroczyła w zjawiska prawne w połowie ubiegłej dekady. Ale nie sposób wątpić w szczerość, żar i wielką erudycję autorów tej książki. Warto się z nimi pospierać. Ich książka stwarza nade wszystko szansę na wytyczenie nowych perspektyw w myśleniu o relacjach między konstytucją a społeczeństwem i polityką. Dlatego gorąco zachęcam do wnikliwej lektury! Wojciech Sadurski, profesor filozofii prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Sydney, profesor Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego W czasach, gdy liberalno-demokratyczne idee konstytucyjne, polityczne, ekonomiczne i poznawcze muszą mierzyć się z kryzysem i niepewnością, ta prowokacyjna, bogata i różnorodna kolekcja oferuje świeżą refleksję. Być może nie jest prawdą, że nic już nie będzie takie samo, ale bez wątpienia wiele zmian jest nieuniknionych. Szczególne zainteresowanie wzbudzić mogą opisane w książce polityczne konsekwencje konstytucyjnych wyzwań i przemian. Rozważania redaktorów prowokują do ponownego przemyślenia wielu konstytucyjnych „prawd”. Autorzy reprezentują całe spektrum krajów i zagadnień o ogromnym znaczeniu praktycznym i teoretycznym w tym zdumiewającym momencie, w którym się znaleźliśmy. Nie jest to książka, która mówi do przekonanych, nie unika kontrowersji, a wielu nieprzekonanych nie zgodzi się z prezentowanymi założeniami i argumentami. Kiedy jednak tak wiele w tej dziedzinie się kwestionuje, a powrót do tego, co było, jest mało prawdopodobny, nadszedł odpowiedni moment, by skonfrontować się z tak inspirującymi autorami i przemyśleniami. Martin Krygier, profesor prawa i teorii społecznej na Uniwersytecie Nowej Południowej Walii w Sydney