Nauczyciele oraz ich stowarzyszenia na tle dyskursu społecznego w modernizującej się Europie

Autorzy postanowili przyjrzeć się działalności organizacji nauczycielskich w XIX w, w okresie, kiedy normą w państwach konstytucyjnych stawały się skupiające obywateli stowarzyszenia, w tym te reprezentujące nauczycieli szkół elementarnych. Postawili sobie za cel naszkicowanie głównych linii ich rozwoju i działalności w krajach Europy Środkowej, które w XIX w.w większości wchodziły w skład wielonarodowej monarchii Habsburgów. Dla prześledzenia ewolucji i stałego progresu działalności towarzystw nauczycielskich jako podstawowy obszar badawczy wybrano terytorium Śląska Austriackiego. Chociaż teren ten w okresie swego istnienia (1742-1918) nie był największą jednostką administracyjną wchodzącą w skład naddunajskiej monarchii, to był dogodną przestrzenią do obserwacji wszystkich najważniejszych problemów epoki, począwszy od forsownych procesów industrializacji i urbanizacji, szybkiego wzrostu demograficznego, skomplikowanych stosunków społecznych, religijnych i językowych, które skutkowały gorącymi animozjami wyznaniowymi, a przede wszystkim narodowymi i politycznymi. Fragment wstępu