Pierwsza książka traktująca o codzienności bytowania  żołnierzy  podziemia antykomunistycznego po II wojnie światowej. Opowiemy  o jednostkach  działających w ramach obozu poakowskiego, narodowego, jak i stanowiących  niezależne oddziały wojskowe.
Poznajemy ekstremalne warunki życia partyzantów, ich ubiór,  wyżywienie, możliwości dbania o higienę osobistą i zdrowie. Gdzie  kwaterowali,  jak odpoczywali, jak wyglądały codzienne obowiązki oraz  standardowy harmonogram  dnia - co ciekawe, bardzo zbliżony do siebie w  większości  oddziałów.
Autor opisuje też problem dyscypliny w poszczególnych oddziałach. Nie omija  niesubordynacji, grabieży czy uzależnienia od alkoholu -  skupiając się na  sposobie egzekwowania prawa przez dowódców i efektach  walki o utrzymanie  wojskowej karności w jednostce.
Unikatowa książka Stanisława Płużańskiego powstała w oparciu o bogaty  materiał źródłowy: wywiady z żyjącymi żołnierzami, źródła archiwalne,  wydane  dokumenty i wspomnienia. Autorowi udało się przeprowadzić 14  rozmów z żyjącymi  żołnierzami. Ich historia zaczyna się jeszcze w 1944  roku, koniec następuje  dopiero w 1963 roku wraz ze śmiercią ostatniego z  żołnierzy wyklętych Józefa  Franczaka ps. ,,Lalek"".