Litewski spleen

Zbiór esejów Piotra Kępińskiego o współczesnej kulturze litewskiej i Litwie. Wśród bohaterów książki są między innymi historyk Alfredas Bumblauskas, powieściopisarki Kristina Sabaliauskaite i Renata Šerelyte, pisarze Sigitas Parulskis, Marius Ivaškevičius i Herkus Kunčius, filozof Leonidas Donskis, filmowiec Jonas Mekas oraz fotograficy Vytautas Balčytis i Algirdas Šeškus. Nie znamy Litwy. I z uporem poznać jej nie chcemy. Romantyzm, dwudziestolecie, czasy II wojny światowej – tylko w tym kontekście utrwaliliśmy Litwę w naszej pamięci. Polskie zainteresowanie tym krajem wyhamowało po roku 1945 i na tym hamulcu stoi do dzisiaj. Za mało Litwy żywej w Polsce, zbyt wiele historycznej. Nie dziwi zatem specjalnie to, że żaden autor z Warszawy czy Krakowa do tej pory nie napisał powieści ze współczesnym Wilnem w tle. – fragment książki Piotr Kępiński – poeta, krytyk literacki, eseista, od 2007 roku do 2016 roku juror Nagrody Literackiej Europy Środkowej – Angelus. Od roku 2017 w jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej – Silesius. Pracował m.in. w „Czasie Kultury” (jako zastępca redaktora naczelnego), w „Newsweeku” i w „Dzienniku” (jako szef działu kultury). Obecnie współpracuje z „Nową Europą Wschodnią” i „Twórczością”. W 2015 roku nakładem Wydanictwa KEW ukazała się książka, którą napisał wspólnie z Herkusem Kunčiusem Rozmowa Litwina z Polakiem. W 2016 roku Rozmowa… została przełożona na język litewski. W tym roku w Instytucie Mikołowskim ukaże się jego zbiór wierszy Ludzkie nieludzkie. Mieszka w Rzymie. Spis treści 1. Litwini, Polacy, Rosjanie i tutejsi. Polityka i historia. Kilka uwag wstępnych / 11 2. Charyzmatyk z Wielkiego Księstwa / 31 3. Historia i łopian / 45 4. Piekielna semantyka / 57 5. Minione i gorzkie / 71 6. Rekonstrukcja poety polsko-litewskiego. Na marginesie książki Andrzeja Franaszka Miłosz. Biografia / 79 7. Z innej perspektywy. O Portrecie podwójnym Czesława Miłosza i Jarosława Iwaszkiewicza / 97 8. Porównania. O dziennikach Tomasa Venclovy / 111 9. Dzwoni Venclova do Miłosza i rozmawiają o Ponarach / 125 10. Nowe mity litewskie Herkusa Kunčiusa / 135 11. Świat po dekapitacji. O prozie Renaty Šerelyte / 147 12. Pod lodem. O kilku wierszach Eugenijusa Ališanki / 159 13. Przypadkowe okrucieństwa czasu pokoju. O Trzech sekundach nieba Sigitasa Parulskisa / 171 14. Bezgłośna i precyzyjna maszyna. O aforyzmach Leonidasa Donskisa / 181 15. Jonas Mekas. Plebejski Mickiewicz i Konwicki / 191 16. O pewnym filmie i pewnej sztuce. Redirected kontra Wygnanie, czyli emigranci w lustrach / 203 17. Balčytis i Šeškus. Niewidoczne światy / 219 18. Wydrążone miasto / 229 19. Sabaliauskaite, czyli barokowy poemat z historią w tle / 235 20. Wrzątek i olśnienie. Rozmowa z Alfredasem Bumblauskasem / 247 21. Nasze nacjonalizmy. Rozmowa z Leonidasem Donskisem / 265