Lecznicze środki zabezpieczające stosowane wobec sprawców przestępstw popełnionych w związku z uzależnieniem

Autor prezentuje kierunki zmian postępowania ze skazanymi za przestępstwa popełnione w związku z uzależnieniem, przedstawia ewolucję środków zabezpieczających stosowanych wobec tego typu sprawców, ocenia trafność przyjętych rozwiązań ustawowych. Pierwsze rozdziały poświęcone są analizie procesu włączania osób i środowisk zmarginalizowanych w obszar regulacji prawa karnego, jak również krystalizowania się pojęć niepoczytalności i poczytalności ograniczonej. W dalszej części znalazły się rozważania dotyczące kształtowania się systemu środków zabezpieczających na ziemiach polskich, a także usystematyzowanie strategii prawnej reakcji na zjawiska nadużywania alkoholu i innych środków odurzających. Wobec znikomej wiedzy na temat faktycznego funkcjonowania tego typu środków autorowi zależało również na ukazaniu funkcjonowania w praktyce normy art. 96 Kodeksu karnego, która do 1 lipca 2015 roku stanowiła podstawę szczególnego postępowania ze sprawcami przestępstw popełnionych w związku z uzależnieniem. W książce zaprezentowano przebieg badań przeprowadzonych w wybranych sądach rejonowych w latach 2014–2015, przedstawiono analizę i interpretację ich wyników, w szczególności w zakresie praworządności, sprawności i efektywności wykonania środka zabezpieczającego z art. 96 k.k. Rezultaty te pozwoliły na pozytywną ocenę tak zaprojektowanej instytucji, ujawniły jednocześnie jej ograniczenia i realne trudności organizacyjne. Badania zostały zilustrowane fragmentami z przeanalizowanych akt sądowych. Najważniejszymi problemami, które się z tym łączyły, były: zbieg władzy sądowej i medycznej przy sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości (z dominującą w praktyce pozycją biegłych), ochrona praw osób izolowanych i możliwości ograniczania stosowania kar izolacyjnych przy jednoczesnym dostosowywaniu reakcji karnej do etiologii konkretnego czynu przestępczego. Osobny rozdział został poświęcony nowelizacji Kodeksu karnego, która weszła w życie 1 lipca 2015 roku, ze szczególnym uwzględnieniem środków zabezpieczających. Podsumowanie zawiera wnioski na temat kierunku zmian postępowania ze skazanymi za przestępstwa popełnione w związku z uzależnieniem oraz ocenę trafności przyjętych rozwiązań ustawowych. ****** Medicinal security measures applicable to addicted offenders The author presents the directions of changes in proceedings dealing with convicts for crimes committed in connection with addiction. He presents the evolution of security measures applied to these types of perpetrators, and assesses the accuracy of the adopted statutory solutions. Keywords: criminal law, precautionary measures, medicalization of law, the relationship between an action and an addiction, forced addiction treatment, deprivation of liberty for an indefinite period