Kupowanie nadziei

Autorka prezentuje różnorodne aspekty funkcjonowania, roli i znaczenia loterii organizowanych w Królestwie Polskim w latach 1815–1867. Pierwsze udokumentowane loterie na ziemiach polskich przeprowadzono w 1748 roku. W 1787 roku zarząd nad loterią liczbową przejęło państwo, a loterie zaczęto organizować w celu zwiększenia dochodów skarbowych. Nadzór nad nimi sprawowała Dyrekcja Generalna Loterii Krajowych (od 1844 Urząd Loterii), podlegająca Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Loteria to zagadnienie nie tylko z dziedziny skarbowości. Znacznie ważniejsze były jej funkcje społeczne: dostarczała rozrywki osobom z różnych warstw społecznych, zapewniała zajęcie określonym grupom zawodowym, a przede wszystkim dawała złudną nadzieję na wzbogacenie się. Losowania loterii państwowych, przeprowadzane z zachowaniem odpowiedniego ceremoniału, były widowiskami publicznymi i wydarzeniami towarzyskimi. Jako naturalny element rzeczywistości społecznej Królestwa Polskiego, loterie te były omawiane na łamach prasy, stawały się nawet tematem sztuk teatralnych. Spotykały się jednak z rozmaitymi – częściej negatywnymi – ocenami. Inny charakter miały loterie fantowe (dobroczynne). Udział w nich pozwalał na włączenie się w życie towarzyskie lokalnej wspólnoty, a pozyskane środki przeznaczano na pomoc dla najbardziej potrzebujących.