Kształtowanie kultury prowincjonalnej w katolickich sanktuariach maryjnych na Kresach południowo-wschodnich dawnej Rzeczypospolitej

Książka dr. Tomasza Dywana opowiada o kulturze mieszkańców południowo-wschodniego pogranicza dawnej Rzeczypospolitej, rozpatrywanej w kontekście kultu maryjnego. Popularyzowanie praktyk dewocyjnych wobec Matki Boskiej stanowiło fundament indywidualnych i zbiorowych postaw religijnych wiernych. Kształtowanie tych postaw poprzez propagowanie cudowności świętych miejsc i obrazów maryjnych to zasadniczy temat niniejszego opracowania. Autor, nawiązując do badań nad wczesnonowożyną katolicką kulturą religijną, poszukuje odpowiedzi na pytanie: jak zbiorowe, a także indywidualne praktyki religijne, inspirowane przez opiekunów tych świętych miejsc, kształtowały światopogląd i codzienność peregrynantów należących do różnych stanów. W tym celu dr Tomasz Dywan przestudiował przede wszystkim liczne starodruki o treści dewocyjnej, a ponadto teksty archiwalne, które przedstawiają w dużej mierze korzyści płynące z kontaktu z sacrum oraz postulowane zachowania w sposób charakterystyczny dla epoki – schematyczny i często pobieżny. Szeroko zakrojoną kwerendą źródłową zostały objęte głównie zabytki opisywane dotąd w niewielkim stopniu lub w ogóle nieznane badaczom. Dzięki temu Autor ukazuje zbiorową dewocję ze wszystkimi składającymi się na nią emocjami, które wyraźnie stanowią o regionalnej specyfice kresowej pobożności.