Tom IV. Komentarz do art. 730-10951 KPC zawiera szczegółowe omówienie przepisów dotyczących postępowania zabezpieczającego oraz egzekucyjnego, tj.: zabezpieczenia roszczeń pieniężnych oraz innych wypadków zabezpieczenia, przepisów ogólnych dotyczących postępowania egzekucyjnego, egzekucji świadczeń pieniężnych oraz przepisów szczególnych o egzekucji.
Autorami komentarza jest 30 osób - są to sędziowie SN, SA i sądów okręgowych, adwokaci i radcowie prawni oraz notariusze, którzy w praktyczny sposób wyjaśniają kwestie mogące stwarzać problemy w stosowaniu KPC.
W nowym wydaniu komentarza uwzględnione zostały zmiany ustawodawcze prawa postępowania cywilnego dokonane w latach 2015-2020, odnoszące się m.in.
- postanowień w przedmiocie zabezpieczenia, zwłaszcza ich zmiany i zaskarżalności,
- nadzoru judykacyjnego nad czynnościami komornika sądowego,
- formy wniosków i oświadczeń składanych w postępowaniu egzekucyjnym,
- zasad poszukiwania i ustalania majątku dłużnika przez komornika,
- wyłączenia komornika od udziału w czynnościach,
- skargi na czynności komornika,
- utrwalania czynności egzekucyjnych za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk,
- zawieszenia i umorzenia postępowania egzekucyjnego,
- ograniczeń przedmiotowych egzekucji,
- egzekucji z ruchomości,
- wyjawienia majątku dłużnika,
- egzekucji z nieruchomości,
- egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
Nowelizacje w części obejmującej przepisy art. 730-1088 KPC przewidziane są przede wszystkim w ustawie z 22.3.2018 r. o komornikach sądowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 121), która znacząco ograniczyła dotychczasową samodzielność ustrojowo-organizacyjną komornika sądowego na rzecz urzędniczego modelu wykonywania tego zawodu, m.in. przez dalszą formalizację zasad działalności egzekucyjnej i prowadzenia kancelarii komorniczej, co spowodowało w konsekwencji zmianę wielu innych aktów prawnych, w tym KPC w zarysowanym wyżej zakresie.
Drugim aktem prawnym mającym zasadniczy wpływ na aktualny kształt postępowania egzekucyjnego jest ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469 ze zm.). Ustawą tą dokonano zmiany kilku przepisów ogólnych KPC (m.in. przez wprowadzenie instytucji nadużycia prawa procesowego) oraz wielu przepisów tego Kodeksu o procesie, które będą mieć odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym. W przedstawionym zakresie artykułowym komentarza ustawa ta zmieniła także kilkadziesiąt przepisów KPC o postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym, w tym zwłaszcza przepisów o postanowieniach w sprawie zabezpieczenia, doręczeniach za pośrednictwem komornika, skardze na czynności komornika, klauzuli wykonalności, dopuszczalności badania przez organ egzekucyjny kwestii przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym, pouczeniach stron przez komornika sądowego oraz o zawieszeniu i umorzeniu postępowania egzekucyjnego.
Przy redagowaniu tej wersji komentarza do KPC pojawiły się nowe ustawy nowelizujące ten Kodeks, które wejdą w życie w przyszłości. Niezbędność zamknięcia prac nad tekstem aktualnego komentarza powoduje konieczność zasygnalizowania w nim przyszłych nowelizacji KPC wraz ze stosownymi objaśnieniami. Dotyczy to w szczególności ustawy z dnia 11.9.2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 2070), która zasadniczo wejdzie w życie z dniem 30.7.2020 r. Ustawa ta zmienia kilkadziesiąt przepisów o postępowaniu egzekucyjnym dotyczących m.in. doręczeń, właściwości komornika sądowego, zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej, ograniczeń egzekucji, egzekucji z wynagrodzenia za pracę, z rachunków bankowych, z innych wierzytelności, z innych praw majątkowych oraz podziału sumy uzyskanej z egzekucji.