Dzieje najnowsze w literaturze polskiej

Dzieje najnowsze w literaturze polskiej. Szkice o współczesnej poezji i prozie, red. Antoni Buchała, 

Seria wydawnicza: Literatura i Pamięć
Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

Literatura jako ważny czynnik kształtujący zbiorową pamięć narodu zawsze była obecna w świadomości polskich czytelników. Aby jednak stworzyć wspólny kanon wiedzy o historii i wspólnotową wrażliwość, ukształtowaną w dużej mierze przez obcowanie z dziełami o ponadczasowej wartości, konieczna jest obecność wybitnych twórców i ich dzieł już na poziomie kanonu lektur szkolnych. Polska szkoła po roku 1989 systematycznie uzupełnia braki będące pozostałościami po minionym systemie, równocześnie włączając do czytelniczego obiegu nowe pozycje, ważne z punktu widzenia zbiorowej pamięci.

W 1991 r. nakładem wydawnictwa Ossolineum ukazała się antologia wypisów z literatury XX w. pod redakcją Bożeny Chrząstowskiej. Książka ta, zatytułowana Literatura współczesna ,,źle obecna"" w szkole, nawiązywała do szkicu Marii Danilewicz-Zielińskiej Literatura źle widziana oraz zbiorowej książki pod redakcją Janusza Sławińskiego i Romana Zimanda Literatura źle obecna (rekonesans), zawierającej materiały konferencji naukowej z października 1981 r., które ukazały się w wydawnictwach emigracyjnych jeszcze w latach osiemdziesiątych.

Tom, który oddajemy do rąk Czytelników, w pewnym sensie wpisuje się w zapoczątkowany przez tę antologię proces wypełniania białych plam na mapie literatury polskiej, a jego autorzy czują się z jednej strony dłużnikami, z drugiej kontynuatorami pięknej idei rekomendowania dzieł niesłusznie odrzuconych szerokim kręgom czytelniczym.