Czirokezi. Ludzie na Szlaku Łez

Czirokezi należeli do najbardziej wojowniczych ludów na południowym wschodzie kontynentu północnoamerykańskiego. W czasach przedkolonialnych walczyli prawie ze wszystkimi swoimi sąsiadami, a po przybyciu kolonistów wzięli udział w wielu wojnach zarówno z nimi, jak i toczonymi przez białych między sobą. Konflikty te, obejmujące okres od XVI wieku do wojny secesyjnej, zostały opisane w niniejszej książce. Jeden z białych około 1775 roku wątpił, czy Czirokezi kiedykolwiek porzucą przyzwyczajenia wyniesione z epoki kamienia łupanego i zrobią krok w kierunku cywilizacji. Pesymistycznie przewidywał, że przesadne upodobanie do wojny „doprowadzi do ich całkowitego wytępienia”. A jednak na początku XIX wieku w przeciwieństwie do większości innych plemion mieszkali w dużych drewnianych chatach oraz prowadzili hodowlę bydła i koni. Najbogatsi, wzorem białych plantatorów z Południa, trzymali wielu czarnych niewolników. Jako jedyni spośród Indian, oprócz Czoktawów, mieli spisany po angielsku własny kodeks prawny i konstytucję. Posługiwali się też alfabetem wymyślonym przez słynnego językoznawcę Sekwoję. Od 1822 roku czytali już książki we własnym języku oraz zakładali szkoły i biblioteki, a w 1828 zaczęli wydawać nawet własną gazetę. Jednak ciągły głód nowych terenów dla osadników powodował stałe odbieranie Czirokezom ich ziemi, aż w końcu Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił w 1830 roku Ustawę o Przesiedleniu Indian, nakazującą im przeniesienie się na zachód od rzeki Missisipi. W rezultacie zostali wypchnięci ze swoich dawnych terenów plemiennych i musieli ruszyć w daleką drogę na Zachód, tracąc ziemię i uprawy. Ta długa podróż przyniosła im mnóstwo trudnych do opisania cierpień, a w jej trakcie tysiące z nich zmarło. Żadna z migracji w historii Ameryki nie miała tak tragicznych skutków. Dlatego straszną drogę, którą musieli przebyć, sami Czirokezi nazwali „Szlakiem Łez”. JAROSŁAW WOJTCZAK prawnik, podróżnik, pisarz historyczny, autor wielu monografii poświęconych głównie historii obu Ameryk. W 2013 roku za swoją pracę twórczą otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi, a w 2015 odznakę Ministra Kultury „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. W Wydawnictwie Napoleon V opublikował jak dotąd książki Apacze. Tygrysy rasy ludzkiej, 40 najsłynniejszych bitew z Indianami na Zachodzie, Seminole. Węże z bagien Florydy, Wielki Trek. Wędrówka Burów w Afryce Południowej oraz W kraju Komanczów. Wojna nad Rzeką Czerwoną.