Beskid Niski dla prawdziwego turysty
Praca zbiorowa pod red. Pawła Lubońskiego
ISBN 978-83-8122-068-2
Wydanie VIII aktualizowane. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2022. 432 strony formatu B6, 32 strony ze zdjęciami barwnymi, 123 ilustracje, 62 mapki i plany miejscowości, 10 panoramek. Oprawa miękka ze skrzydełkami.
...I był Beskid i były słowa
zanurzone po pępki w cerkwi baniach
rozłożyście złotych
smagających się wiatrem do krwi...
Przewodnik ten to obszerne i szczegółowe kompendium wiedzy o Beskidzie Niskim podane w przystępnej i przejrzystej formie. Rozdział Beskid Niski z lotu ptaka to wstępna charakterystyka tej grupy górskiej; pomaga zorientować się czego można spodziewać się po pobycie tutaj, a czego raczej tu nie znajdziemy. Głębszą wiedzę o regionie zawiera rozdział Beskidzkie tematy, gdzie w krótkich artykułach omówione są najciekawsze zagadnienia z historii, geografii, przyrody i etnografii Beskidu Niskiego jak np. historię zasiedlenia Beskidu Niskiego, dzieje Konfederacji Barskiej, operację gorlicką w 1915 r. i budowę cmentarzy wojennych, bitwę o przeł. Dukielską w 1944 r., zagładę Łemkowszczyzny, problematykę wyznaniową, nazewnictwo, rezerwaty przyrody. Część szczegółowa przewodnika opisuje poszczególne pasma górskie. Są nimi: Pasmo Bukowicy i Kamienia, pasmo graniczne na wschód od Czeremchy, Okolice Iwonicza i Rymanowa Zdroju, Beskid Dukielski, otoczenie górnej Wisłoki, Pasmo Magurskie, okolice Lackowej, okolice Gorlic i Grybowa. Najobszerniejszą część przewodnika stanowi słownik miejscowości zawierający szczegółowe informacje krajoznawcze i wszystkich miejscowościach na omawianym terenie, w tym także nieistniejących. Ostatnie 10 stron przewodnika to informacje praktyczne tzn. jak dojechać w Beskid Niski, gdzie przenocować, gdzie zjeść, gdzie się leczyć, gdzie szukać pomocy w różnych przypadkach.
SPIS TREŚCI
O TYM PRZEWODNIKU
Jak korzystać z przewodnika
Mapy
Uwagi do słownika miejscowości
Uwagi do opisów szlaków
Beskid Niski w Internecie
BESKID NISKI Z LOTU PTAKA
Najniższy z Beskidów. Środowisko geograficzne
Położenie i ogólna charakterystyka
Budowa geologiczna i morfologia
Jaskinie
Hydrografia
Surowce mineralne
Klimat
Roślinność
Fauna
Ochrona przyrody
W cieniu przełęczy. Krótka historia Beskidu Niskiego
Dzieje najdawniejsze
Wiek za wiekiem
Pod cesarską władzą
Łemkowszczyzny wiek XX
Czego szukać w Beskidzie. Przegląd walorów turystycznych
BESKIDZKIE TEMATY
Na surowym korzeniu. Historia zasiedlenia Beskidu Niskiego
Pierwsze polskie powstanie. Działania Konfederacji Barskiej w Beskidzie Niskim
Wielka Wojna w Beskidzie Niskim. Operacja gorlicka 1915 i cmentarze wojenne
Na pomoc Słowakom. Bitwa o Przełęcz Dukielską
Zagłada Łemkowszczyzny. Od września do wysiedleń
Dawny i nowy świat Łemków. Czym była i czym jest Łemkowszczyzna
W cieniu cerkiewnych wież. Problematyka wyznaniowa Łemkowszczyzny
Krzyże w kępie drzew. O łemkowskich cerkwiach
Między Kijowem a Szwecja˛. Nazewnictwo terenowe Beskidu Niskiego
Od Kornutów do Baraniego. Magurski Park Narodowy
Buki, cisy i modrzewie... Rezerwaty przyrody Beskidu Niskiego
Trochę ekohistorii. Z dziejów beskidzkiej przyrody
A. PASMO BUKOWICY I KAMIENIA
A1. Głównym grzbietem Bukowicy i Kamienia. Puławy – Skibce – Tokarnia – Kamień – Komańcza
A2. Przez knieje Bukowicy i nieistniejące wsie. Puławy Górne – Bukowica – Darów – Moszczaniec
A3. Tajemnice wzgórza 727. Wisłok Wielki – Tokarnia
A4. Prawie połoniny. Rzepedź – Rzepedka – Przybyszów – Komańcza
A5. Przy szumie Wisłoka. Puławy – Surowica
A6. Z uzdrowiska w głąb gór. Rymanów Zdrój – Wołtuszowa – Jawornik – Polany Surowiczne – Jaśliska
B. PASMO GRANICZNE NA WSCHÓD OD CZEREMCHY
Błądzenie po Kamieniu
B1. Przez ostępy pasma granicznego. Czeremcha – Kamień – Jasiel – Kanasiówka – Nowy Łupków
B2. Do źródeł Wisłoka. Moszczaniec – Kanasiówka – Komańcza
C. OKOLICE IWONICZA I RYMANOWA ZDROJU
C1. Przez Beskidzkie zdroje. Lubatowa – Iwonicz Zdrój – Rymanów Zdrój – Puławy
C2. Czy zobaczymy Tatry? Iwonicz Zdrój – Przymiarki – Kopa – Rymanów Zdrój
C3. W Jarze Wisłoka. Besko – Mymoń – Pastwiska – Puławy
Spacery z Rymanowa Zdroju
C4a. W poszukiwaniu średniowiecznego grodziska
C4b. Kalwaryjską ścieżką
C4c. Pielgrzymka do cudownej wody
C4d. Rymanowskie kapliczki
D. BESKID DUKIELSKI
Pustelnia na Puszczy
Cergowa pełna tajemnic
Jaskinie na Kilanowskiej
Na kamienistym Piotrusiu
D1. Siedem godzin lasu i gór. Grab – Baranie – Barwinek.
D1a. Baranie – Olchowiec – Smereczne – Tylawa
D2. Zyndranowski łącznik. Barwinek – Zyndranowa – Czeremcha
D3. Skrajnym pasmem Beskidu. Nowy Żmigród – Łysa Góra – Chyrowa – Nowa Wieś
D3a. Na Grzywacką przez Stary Żmigród i grodzisko
D3b. Z Polan na Polanę
D4. Głównym Beskidzkim przez Cergową. Nowa Wieś – Cergowa – Lubatowa
D5. Śladami św. Jana z Dukli. Dukla – Cergowa – Zawadka Rymanowska – Piotruś – Stasianie
D6. Dukla „z lotu ptaka”. Dukla – Pustelnia św. Jana – Kramionki – Tylawa
Po drugiej stronie przełęczy. Wycieczka do Świdnika
E. NAD GÓRNĄWISŁOKĄ
E1. Beskid Płaski. Grab – Radocyna – Konieczna
E1a. Z Radocyny do Koniecznej szlakiem żółtym
E2. Uroki przemoczonych butów. Dolina˛Wisłoki z Wołowca do Radocyny
E3. Z widokiem na Żydowską Górę. Grab – Krempna
E4. Pejzaż popegeerowski. Krzywa – Jasionka – Czarne – Wyszowadka
F. PASMO MAGURSKIE
Tajemnice Magurycza i Dziamery
F1. Lesistym grzbietem. Kąty – Kamień – Kolanin – Świerzowa – Bartne
F1a. Bez Kamienia i Kolanina, za to z Walikiem
F2. Buczyny i piaskowce. Bartne – Kornuty – Ferdel – Wapienne – Gorlice
F3. Kotań i wspomnienie po Świerzowej. Krempna – Kotań – Świerzowa Ruska – Bartne
F4. Północną rubieżą Beskidu. Nowy Żmigród – Bucznik – Mrukowa – Folusz
G. W KRĘGU LACKOWEJ
Kaplica pod Jaworem i szaniec konfederatów
Zbójecka Piwnica
Stara Huta
G1. Na Chorągiewkę Pułaskiego. Krynica – Tylicz – Lackowa – Wysowa
G2. Zwyczajny Beskid. Krynica – Mochnaczka – Banica – Ropki – Hańczowa
G2a. Zaciszna dolinka Czertyżnego
G3. Panorama zasłonięta przez świerki. Konieczna – Jaworzyna – Blechnarka – Wysowa
G4. Pamiątka Wielkiej Wojny. Zdynia – Rotunda – Regetów – Kozie Żebro – Hańczowa
G4a. Przez Regetów Wyżny
G5. Równolegle do Ropy. Wysowa – Ropki – Bordiów Wierch – Uście Gorlickie
G7. Dach Beskidu Niskiego. Wysowa – Cigelka – Busov – Gaboltov
Wypad do Bardiowa
H. OKOLICE GORLIC I GRYBOWA
Jezioro Klimkówka
Cmentarze wojenne doliny Sękówki
Magura Małastowska
H1. Z widokiem na Biecz. Gorlice – Siary – Obocz – Magura Małastowska
Inne dojścia na Magurę Małastowską
H2a. Z Szymbarku szlakiem zielonym
H2b. Z Uścia Gorlickiego
H3. Pomiędzy Ropą a Białą. Grybów – Chełm – Sucha Homola – Uście Gorlickie
H4. W poszukiwaniu Morskiego Oka. Stróże – Maślana Góra – Morskie Oko – Szymbark
H4a. Wariant z Szalowej
H5. Wzgórza nad Ropą. Gorlice – Bartnia Góra – Miejska Góra – Ropa
SŁOWNIK MIEJSCOWOŚCI
INFORMACJE PRAKTYCZNE
Dojazd w Beskid Niski
Pociągiem
Autobusem
Noclegi
Bezpieczeństwo w górach
Magurski Park Narodowy
SKOROWIDZ
